Złoty medal

i

Autor: Pixaby

ciekawostki

Złoty medal na Olimpiadzie dla Polaka za… poezję?! Dawniej Igrzyska Olimpijskie miały nieco inną formę

Igrzyska Olimpijskie cieszą się statusem najstarszego na świecie wydarzenia o charakterze sportowym. Mające swoje korzenie w starożytności rozgrywki powróciły w nieco zmienionej formie pod koniec XIX wieku. Nie każdy może zdawać sobie sprawę z tego, że przez kilkanaście lat tym sportowym zawodom towarzyszyły te, dotyczące... literatury i sztuki!

Uznaje się, że pierwsze udokumentowane igrzyska olimpijskie odbyły się w 776 roku p.n.e., a ich zwycięzcą został Koroibos z Elidy w dyscyplinie 'bieg krótki'. W samych początkach Olimpiady, która odbywała się, na co wskazuje sama nazwa, co cztery lata, konkurowano w kilku dziedzinach - poza wspomnianym wyżej biegiem krótki, czyli najważniejszym momentem całych Igrzysk, były to: rzut dyskiem i oszczepem, skok w dal, zapasy i pankration, boks oraz wyścigi konne i wyścigi zaprzęgów. Co istotne, w starożytnej Olimpiadzie uczestniczyć mogli jedynie mężczyźni. Po raz ostatni Igrzyska tego typu odbyły się w 393 roku p.n.e., kiedy to cesarz Teodozjusz I Wielki wydał zakaz ich organizacji, wskazując na szerzące się pogaństwo.

Igrzyska Olimpijskie w tym nowożytnym wydaniu powróciły pod koniec XIX wieku. Pierwsze współczesne IO odbyły się w 1896 roku w Atenach, a ich pomysłodawcą był historyk i pedagog Pierre de Coubertin. Pierwsze plany poczyniono dwa lata wcześniej, kiedy to oficjalnie powołano Międzynarodowy Komitet Olimpijski. Czasu na organizację rozgrywek było bardzo mało, uczestniczyli w nich głównie Grecy, jednak całe wydarzenie uznano za wielki sukces. Choć władze Grecji chciały, by każde kolejne IO odbywały się właśnie w ich państwie, Komitet zadecydował inaczej, a już kolejne wydarzenie odbywało się na terenie Francji. Te warto zapamiętać szczególnie - po raz pierwszy w historii Igrzysk Olimpijskich udział w nich wzięły kobiety - miało to miejsce dokładnie w 1900 roku. Olimpiada obywała się w kolejnych latach, z zachowaniem czteroletniej przerwy, aż do 1916 roku, kiedy to igrzyska odwołano ze względu na I wojnę światową.

WERSJA FB_IO PARYŻ: Polscy wioślarze z brązowym medalem IO w Paryżu

Polska na Igrzyskach Olimpijskich

Państwo polskie po raz pierwszy zostało zaproszone do wzięcia udziału w powojennej Olimpiadzie w 1920 roku, jednak ze względu na krótki czas przygotowań i wojnę polsko-bolszewicką, Polski Komitet Olimpijskich podjął decyzję o niewysyłaniu do Belgii reprezentacji rodzimych sportowców. Pierwszy raz Ci pojawili się na Igrzyskach, jednak tych zimowych, których pierwsza odsłona miała miejsce na przełomie stycznia i lutego 1924 roku. Już kilka miesięcy później polska reprezentacja stawiła się na swoich pierwszy w historii letnich rozgrywkach, które odbywały się tym razem po raz kolejny we Francji.

Już te zakończyły się powodzeniem dla naszego kraju. Polacy wrócili z Paryża z dwoma medalami: srebrnym w kategorii kolarstwo (zdobyli Józef Lange, Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz, Franciszek Szymczyk) oraz brązem dla Adama Królikiewicza za jeździectwo. Na pierwsze złoto nie przyszło nam czekać długo, gdyż do 1928 roku. Te, jak powszechnie wiadomo, zdobyła Halina Konopacka za rzut dyskiem. Nie było to jednak w rzeczywistości jedyne złoto, z jakim Polacy wrócili tego roku z Holandii.

Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury

Szesnaście lat po pierwszych nowożytnych letnich Igrzyskach Olimpijskich Pierre de Coubertin uznał, że rozwój fizyczny nie powinien być jedynym, do jakiego człowiek ma przywiązywać uwagę wskazując, że równie istotna jest przestrzeń duchowa. Tak oto z jego inicjatywy po raz pierwszy w 1912 roku odbył się Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury, w którym to rywalizowali ze sobą poeci, literaci, rzeźbiarze, malarze, muzycy czy architekci. Również i w tym obszarze sporo sukcesów zapisało się na koncie Polski. Pierwszy medal na tej "artystycznej olimpiadzie" nasz kraj zdobył właśnie w 1928 roku i również było to złoto! Nagrodzony został Kazimierz Wierzyński za tomik poezji, zatytułowany Laur olimpijski.

Inicjatywa, choć bez wątpienia niezwykle słuszna i zrozumiała, nie była organizowana długo. Po raz ostatni Olimpijski Konkurs Sztuki i Literatury odbył się w 1948 roku, kiedy to, decyzją Sigfrida Edströma, zaprzestano jego organizacji w kolejnych latach. W ciągu tych kilku edycji polscy artyści i artystki triumfowali na tych kulturalnych igrzyskach jeszcze wielokrotnie: w 1932 roku złoto zdobył rzeźbiarz Józef Klukowski, srebro zaś graficzka Janina Konarska. Cztery lata później do Polski przywieziono trzy medale - Klukowski wygrał ponownie, tym razem srebro, Jan Parandowski zaś oraz Stanisław Ostoja-Chrostowski nagrodzeni zostali brązowymi medalami. Ostatnia odsłona Olimpijskiego Konkursu Sztuki i Literatury przyniosła nam złoto - tym razem za Symfonię Olimpijską nagrodzono Zbigniewa Turskiego.

Czy da się łączyć działalność sportową z artystyczno-kulturalną? Owszem! Udowodnił to Alfréd Hajós - węgierski pływak, dwukrotny zdobywca złotego medalu w tej właśnie dziedzinie. W 1924 roku otrzymał on także srebro (wraz z Dezső Lauberem) w dziedzinie architektury za zaprojektowanie olimpijskiego stadionu, właśnie na Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury.

Wokalistka Garbage podała listę najważniejszych dla niej lektur: