Palma, odsłonięta w grudniu 2002 roku, przez lata była narażona na zmienne warunki atmosferyczne: od mroźnych zim, przez deszczowe jesienie, aż po letnie upały. Dodatkowym wyzwaniem okazały się miejskie zanieczyszczenia.
Materiały użyte do wykonania pierwotnych liści zaczęły się stopniowo degradować, co wpłynęło na ich wygląd i strukturę. Konieczna była wymiana wszystkich liści na nowe, bardziej wytrzymałe, aby instalacja mogła przetrwać kolejne dekady w doskonałym stanie.
Naukowcy z Politechniki Warszawskiej w akcji
Do projektu zaangażowano zespół z Wydziału Inżynierii Materiałowej Politechniki Warszawskiej. Prace rozpoczęły się od badań wytrzymałościowych, starzeniowych oraz symulacji komputerowych. Dopiero na ich podstawie opracowano nowoczesne liście, wykonane z tkanin szklanych i osnowy poliuretanowej, wzmocnionych stalowymi prętami pełniącymi funkcję łodyg.
Kluczowe było także uzyskanie naturalnego efektu wizualnego – każdy liść miał subtelnie zwisać i poruszać się na wietrze. W sumie powstało około 20 próbnych liści, zanim osiągnięto satysfakcjonujący efekt!
Ważnym aspektem była także kwestia estetyki. Kolor nowych liści dobrano z palety 12 odcieni zieleni, łącząc różne pigmenty w idealnych proporcjach. Samo wycięcie jednego liścia trwało aż godzinę, a linia cięcia liczyła ponad 100 metrów. Proces zabezpieczania krawędzi i montażu wymagał dodatkowych nakładów pracy. Przy wytwarzaniu jednego liścia równocześnie pracowało od 6 do 8 osób.
Artystyczna wizja wsparta technologią
Autorka instalacji, Joanna Rajkowska, od początku aktywnie uczestniczyła w procesie renowacji. Artystka współpracowała nie tylko z zespołem naukowców, ale także ze specjalistami z firmy Lubas, która na czas renowacji udostępniła swój park maszyn. Rajkowska podkreślała, że priorytetem w tym procesie jest zachowanie symbolicznego i artystycznego znaczenia tej pracy. Dzięki konsultacjom udało się połączyć nowoczesne technologie z artystyczną estetyką, czego efektem są cztery rodzaje liści różniące się długością i rozmieszczeniem. W ten sposób plama zyskała świeży i naturalny wygląd.
Renowacja warszawskiej palmy pokazuje, że nawet najbardziej skomplikowane projekty mogą być zrealizowane dzięki pasji, wiedzy i zaangażowaniu specjalistów z różnych dziedzin. Dzięki ich pracy jedna z najbardziej charakterystycznych ikon Warszawy zyskała nowe życie i na nowo cieszy mieszkańców oraz turystów.
