W Polsce występuje aż 19 gatunków kleszczy, ale najczęściej to właśnie kleszcze pospolite oraz łąkowe atakują ludzi. Ich aktywność najczęściej trwa od marca do listopada, a zaczyna się wtedy, kiedy temperatura zaczyna przekraczać 7°C. Kleszcze żyją w trawie oraz niskich zaroślach, wchodzą również na liście. Bardzo często wybierają również miejsca przejściowe między dwoma różnymi typami roślinności. Żyją też w miastach, w przydomowych ogródkach oraz miejskich parkach. Warto wiedzieć, że kleszcze są nosicielami groźnych wirusów, bakterii oraz pierwotniaków, a niektóre z nich mogą powodować zapalenie stawów, mięśnia sercowego, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy też śmierć. Zanim zaczniemy w pełni korzystać ze sprzyjającej pogody, warto dowiedzieć się, jak chronić się przed kleszczami oraz chorobami, które powodują.
Kleszczowe zapalenie mózgu - jak się chronić?
Statystyki mówią jasno, że już co 6. kleszcz może być zakażony wirusem kleszczowego zapalenia mózgu, a tym samym stanowić poważne zagrożenie dla naszego mózgu. Wirus ten zajmuje struktury ośrodkowego układu nerwowego, może powodować zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, prowadząc do niepełnosprawności, a nawet śmierci. Istnieją 2 fazy choroby:
- Faza 1: objawy, które przypominają grypę (gorączka, ból głowy, ból mięśni oraz stawów)
- Faza 2: neurologiczna faza choroby (gorączka, ból głowy, nudności, drgawki, porażenie kończyn i mięśni dźwigających głowy, mięśni oddechowych, zaburzenia świadomości, a nawet śpiączka), podczas której konieczny staje się pobyt w szpitalu.
Na kleszczowe zapalenie mózgu nie ma leku, chorobę można leczyć tylko i wyłącznie objawowo, a następnie leczy się powikłania. Jedyną skuteczną metodą ochrony przed wirusem jest szczepienie ochronne, które może uratować nam życie. Szczepionka przeciwko KZM jest jedną z najlepiej przebadanych szczepionek na świecie, a jej skuteczność wynosi 99%. W Europie rocznie rejestrowanych jest ponad 10 000 zachorowań i hospitalizacji związanych ze środkowoeuropejskim typem KZM. Wśród zachorowań jest również kilkaset bardzo ciężkich przypadków.
Borelioza - szybkie działanie to podstawa
Oprócz wirusa kleszczowego zapalenia mózgu, kleszcze przenoszą również boreliozę, która prowadzi do powikłań neurologicznych, zapalenia stawów lub mięśnia sercowego. W przypadku tej choroby jednak, jeżeli szybko usuniemy kleszcza (do 24 h), bakterie nie zdążą wniknąć do organizmu. Co więcej, borelioza jest leczona antybiotykami.
W jaki sposób możemy chronić się przed ukłuciem kleszcza?
- poprzez noszenie w lesie ubrań zakrywających całe ciało oraz w jasnych kolorach, które ułatwiają dostrzeżenie kleszcza,
- poprzez stosowanie środków odstraszających kleszcze,
- poprzez uważanie na siebie na łąkach oraz w lasach,
- poprzez dokładnie oglądanie całego ciało po pobycie na terenach zielonych,
- poprzez przyjęcie szczepionki przeciwko KZM.
Jak się zabezpieczyć przez KZW? Posłuchaj podcastu z prof. dr hab. Joanna Zajkowska, specjalista chorób zakaźnych z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz doktor Anna Wierzbicka, zoolog i leśnik z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Listen to "O profilaktyce chorób przenoszonych przez kleszcze." on Spreaker.
